Του Μ.Ν. Κοτζιάμπαση
Πολλές φορές έρχονται στιγμές στον βίο μας η έκβαση των οποίων δεν είναι στο χέρι μας. Κανείς δεν μπορεί να τις προβλέψει, ανήκουν στην κατηγορία των λεγόμενων Μαύρων Κύκνων. Ο καθένας - η καθεμία λοιπόν από εμάς θα πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος τόσο ψυχολογικά όσο και σε όλους τους άλλους τομείς για το απρόσμενο γεγονός.
Η αβεβαιότητα άλλωστε υπάρχει από την αρχή της ζωής μας μέχρι και το τέλος της. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με απόλυτη ακρίβεια και να καθορίσει την ιστορική γραμμή της ζωής του. Τι μπορούμε εμείς να κάνουμε λοιπόν;
Σε πρώτη φάση δεν είναι δυνατόν να ζούμε συνεχώς με τον φόβο ότι θα μας συμβεί κάτι το οποίο δεν έχουμε υπολογίσει, θα αλλάξει τα πλάνα μας και θα μας αιφνιδιάσει. Ουσιαστικά όποιος και όποια έχουν στο μυαλό τους συνεχώς αυτό το πράγμα είναι σίγουρο πως θα είναι δυστυχισμένοι, θα πέσουν σε κατάθλιψη και γενικώς θα περάσουν μία ζωή μίζερη και άχαρη. Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε και να ζούμε την κάθε μας μέρα σαν να μην υπάρχει αύριο. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως πρέπει να πάψουμε να κάνουμε σχέδια και να ονειρευόμαστε, γιατί και τότε πάλι θα βρεθούμε σε ένα αβυσσαλέο πηγάδι. Αυτό της απόλυτης οκνηρότητας.
Η κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία - στήριξη μπορεί να μας εφοδιάσει με τα κατάλληλα όπλα, ώστε να σταθούμε όρθιοι σε κάθε ατυχία που μας συμβαίνει. Χωρίς τα παραπάνω να σημαίνουν πως πρέπει να τρέχουμε όλη μέρα στους ψυχολόγους, πολλές φορές υποτιμούμε τη βοήθεια που αυτοί μας προσφέρουν. Από την άλλη, στη σύγχρονη εποχή του διαδικτύου, αλλά και της εύκολης πρόσβασης στην αγορά βιβλίων σε παγκόσμιο επίπεδο η δυνατότητα που μας δίνεται σε προσωπικό επίπεδο να μορφωθούμε και να αποκτήσουμε άμυνες μέσω της γνώσης είναι άπειρη. Ταυτόχρονα πέρα από την άμυνα μπορούμε να δημιουργήσουμε και τα κατάλληλα αναχώματα που, αφού μας προστατέψουν, θα μας δώσουν σε συνέχεια τη δυνατότητα να ξεπηδήσουμε από μέσα τους και να περάσουμε στην επίθεση συνθλίβοντας την ατυχία ή αντιμετωπίζοντάς την με αξιοπρέπεια και ψηλά το κεφάλι.
Όλα βέβαια τα παραπάνω έχουν μία βασική προϋπόθεση. Πως δεν είμαστε μοιρολάτρες και άκριτα δογματικοί άνθρωποι. Άλλωστε οι ίδιες οι Γραφές σύγχρονες και παλαιότερες το λένε: Άμα δεν βάλεις και το χεράκι σου, δεν μπορεί ο Θεός να κάνει τα πάντα. Φυσικά ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βρει διάφορα στηρίγματα που θα τον βοηθήσουν να βγει αλώβητος από το ξαφνικό γεγονός. Για αυτό και πρέπει να σεβόμαστε οτιδήποτε μπορεί να στηρίξει τους ανθρώπους, εφόσον φυσικά δεν βλάπτει τον υπόλοιπο κοινωνικό περίγυρο. Κι εδώ πολλές φορές βρίσκονται τα όρια ανάμεσα στην ελευθερία και στην ασυδοσία.
Σε δεύτερη φάση πρέπει να μελετήσουμε τη θεωρία των πιθανοτήτων και αρκετές φορές να συμπεριφερόμαστε ανάλογα με αυτήν. Όταν λοιπόν γνωρίζουμε ότι οι τελευταίες είναι μαζί μας, είναι αναγκαίο να μην προτρέχουμε και να μην παίρνουμε αποφάσεις χωρίς σύνεση που ύστερα θα τις μετανιώσουμε. Όταν όμως πάμε κόντρα στις πιθανότητες ή αυτές μας αγνοούν, τότε θα πρέπει να αρχίσουμε σιγά-σιγά να χτίζουμε άμυνες, είτε μέσω της στωικότητας, είτε μέσω βοήθειας.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει και στο χρηματιστήριο, αν γνωρίζουμε τι πράττουμε, τις περισσότερες φορές θα τα καταφέρουμε. Αν πάλι αναγνωρίζουμε πως κάνουμε κινήσεις με ισχυρό ρίσκο, καλό είναι να είμαστε συνειδητοποιημένοι και να αναμένουμε τις απώλειες. Άποψή μου είναι πως θα συναντήσουμε πολλές φορές στην αγορά και στη ζωή μας Μαύρους Κύκνους. Όχι όμως τόσους για να μας καταστρέψουν, αφού οι άσπροι θα είναι πάντα περισσότεροι. Αγοράζουμε λοιπόν μετοχές με τις οποίες θα μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια και να έχουμε ήρεμο το κεφάλι μας. Προετοιμαζόμαστε για την ατυχία που θα έρθει κάποια στιγμή και όταν θέλουμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες του ρίσκου προβαίνουμε σε πολύ μικρές τοποθετήσεις σε τέτοιου είδους εταιρείες ή κρατάμε πολύ λίγες θέσεις σε αυτές που αποδείχτηκαν σκάρτες.
Θα ήθελα να κλείσω το σημερινό μου άρθρο με μία ρήση του Ησίοδου, ο οποίος πολύ εύστοχα είχε τονίσει από την αρχαιότητα πως γεμάτη συμφορές είναι η γη, το ίδιο και η θάλασσα. Οπότε η επιτυχία μας θα κριθεί στο τέλος από το κουράγιο και τη δύναμη που δείξαμε απέναντι στις αντιξοότητες που συναντήσαμε και από τις οποίες τελικά καταφέραμε να βγούμε νικητές και ασπροπρόσωποι, χωρίς να μας λυγίσουν, ατενίζοντας τις υπέροχες μέρες που ανοίγονται μπροστά μας....
Καλό Σαββατοκύριακο